क्लाश जम्प कति आवश्यक ?

'सर मेरो बच्चा सात बर्षको भै सक्यो , बल्ल दुइ कक्षामा पढ्दै छ , यसलाई जम्प गरेर चार कक्षामा राखिदिनु पर्यो, बरु मैले डे बोडर्श गरिदिन्छु , अनि एक जना होम ट्युटर पनि खोजिदिनुहोस , यसलाई जसरि भए पनि  चौध/पन्ध्र बर्षमा कक्षा दश पास हुने बनाइ दिनु पर्यो /' एक जना अभिभावक मेरो अफिसमा अनुरोध गर्नुहुन्छ/

मैले सोध्छु, ' बच्चाको पर्फमेन्स कस्तो छ ?"

उहा भन्नुहुन्छ, 'ठिकै छ, पढ्न अलि स्लो छ , स्कुलको मिहिनेतले राम्रै संग पास भाको छ (म बुझ्छु अहिले उहा स्कुललाई दोष दिन चाहनुहुन्न, दोष दिए सायद म रिसाउन सक्छु कि ?)

म सोध्छु , 'तपाई किन जम्प गराउन चाहनुहुन्छ ?'

उहा भन्नुहुन्छ, 'हाम्रा नातामा पर्ने उ संगकाले चार कक्षामा पढ्छन, मलाइ पनि मैले प्रयास गनेहो भने यसले पनि जम्प गर्न  सक्छ जस्तो लाग्यो/ अनि एक बर्षको फि खर्च पनि त बच्ने भयो नि होइन र सर?'

म बोल्छु ' ठिक छ , म टिचर्सहरुसंग पनि सल्लाह गर्छु , अनि भोलि खबर गरौला नि है ?"

उहा भन्नु हुन्छ, 'मलाइ अहिले नै निर्णय चाहिन्छ सर,  नत्र मैले त स्कुल चेञ्ज गर्ने डिसिजन गर्या छु'

उहा त्यहाँ बाट हिड्नु भयो तर मेरो मस्तिसकामा डेरा जमाएर बस्नु भयो /

अबश्य पनि हरेक बाबु आमाहरुको चाहना  आफ्नो बच्चा बिशेष होस् भन्ने हुन्छ/ आफ्नो बच्चाले कम उमेर मै आफुलाई अति प्रतिभाशाली प्रमाणित गर्न सकोस भन्ने अभिलाषा हुनु अश्वाभाविक पनि होइन / तर आजकल धेरै बालबालिकाहरु आफ्ना बाबुआमाका यस्तै अभिलाषाका शिकार भएका धेरै उदाहरण भेटिन्छन/ कतै हामीले आफ्नो इगो देखाउनका लागि बच्चाहरुको भबिष्य माथि खेलवाड गरिरहेका  त छैनौ ?

हरेक बालबालिकालाई के सिकाउने भन्ने कुरा उसको उमेरसंग प्रत्यक्ष सम्बन्ध राख्छ/ निश्चित उमेरको बच्चालाई निश्चित कुराहरु सिकाउन आवश्यक हुन्छ / उदाहरणको लागि नर्सरी कक्षामा पढ्ने बच्चाले म्यांगो भन्न सिक्छ भने उसलाई यसको स्पेलिंग किन चाहियो ? उसले ग्रीन कलर चिन्न सक्यो भने यसको स्पेलिंग त बिस्तारै सिक्दै जान्छ, तर आजकल हामी धेरै अभिभावक र बिद्यालयले समेत के.जी. मा पदने बच्चालाई ४/५ का गुणन टेबल रटाइ सकेका हुन्छौ! कसैका सामु उसले चारका टेबल भन्दा तपाईलाई खुसि त लाग्ला तर त्यो बच्चाले पाउछ के ?

यदि औषत बच्चालाई कक्षा जम्प गराइयो भने त्यो ठुलो दुर्घटना हुन सक्छ / सर्वप्रथम त उसले सधै भरि आफूभन्दा उमेरले ठुला र आफूभन्दाजान्नेसंग प्रतिस्पर्धा गर्नु पर्ने हुन्छ/ बिद्यार्थी कालमा मात्र नभएर जागिरको प्रतिस्पर्धामा पनि आफूभन्दा उमेरले ठुला संग प्रतिस्पर्धा गर्न झन् कठिन हुन्छ  किनकि कतिपय कुराहरु पढेर , मिहिनेत गरेर भन्दा उमेर बढ्दै गए पछि सजिलै पनि सिकिन्छ /

पढ्ने प्रक्रियालाई  स्वाभाविक बनाइनु पर्छ / अनावस्यक प्रेशर दिएर पढाउन खोजियो भने त्यो प्रतित्युत्पादक हुन् सक्छ / दुइ बर्षमा सिक्ने कुराहरुलाई ट्युसन टिचर राखेर एकै बर्षमा रटाउछु, र एक बर्षको स्कुलको खर्च बचाउछु भन्ने सोचले बच्चालाई असर गर्छ नै / बच्चाको क्षमता पहिचान नगरी उसलाई जबर्जस्ति तैले सक्छस भन्दै कक्षा जम्प गराउदा उ झन् पछि पर्ने सम्भावना पनि हुन्छ / उसलाई मानशिक अशर पर्न सक्छ /

यदि बच्चालाई कक्षा जम्प गरियो भने पक्कै पनि उसले ल्याउने गरेको पहिलेको प्रतिशत घट्छ नै / तर यसमा शिक्षक , अभिभावक र उ स्वयम्  पनि खुसि हुनु पर्छ/ यदि बच्चाले पहिले ९० प्रतिशत ल्याऊथ्यो तर कक्षा जम्प गरे पछि ५० प्रतिशत ल्याउदा पनि खुशी मनाउनै पर्यो, होइन र ? त्यसै गरि त्यो बच्चाले हदै कम प्रतिशत ल्यायो भने पनि शिक्षक , परिवार सबैले धन्न पास भएछ भन्दै सहानुभूति देखाउनै पर्यो / अनि उक्त बच्चा बिस्तारै कम प्रतिशत अंक मै खुशी हुन् थाल्छ /  र सायद जीवन भर आफुलाई त्यहि स्तरको लागि तयार गर्छ / अर्को तर्फ उसको साथी (जो कक्षा जम्प गरेको थिएन) उ ९० प्रतिशत ल्याउदा पनि कम भयो भनेर प्रयास गरि रहेको हुन्छ / उसलाई शिक्षक , अभिभावकहरुले सहानुभूति भन्दा पनि अझ पुगेन भन्दै हौशला दिइरहेका हुन्छन / यसले गर्दा उसलाई अझबढी मिहिनेत गर्ने बानी बस्छ /

बच्चालाई  सानो उमेरमा  ठुलो  कक्षामा पढाउनु  भन्दा उसले के सिकेको छ , उसको क्षमताको पहिचान भएको छ कि छैन ? त्यो थाहा पाउन आवश्यक छ /उसको क्षमता अनुसारको अध्ययन गर्ने बानीको बिकाश गर्न सकियो भने, अशल संस्कार सिकाउन सकियो भने,  परिवारमा अशल सदस्य बनाउन सकियो भने  अथवा  समग्रमा उ समाजको अभिन्न अंग भएर अशल नागरिक भएर बस्न  सक्यो भने १६/१७  बर्षमा कक्षा १०  पास गरेर केहि फरक पर्दैन / कम उमेरमा ठुलो कक्षा भन्दा पनि उमेर अनुशारको कक्षा, कक्षा अनुशारको अध्ययन, अध्ययन अनुशारको  संस्कार सिकेको छ कि छैन त्यो महत्वपुर्ण हो / त्यसैले हामी अभिभावकले यस्तो निर्णय लिदा बच्चाको खास क्षमता पहिचान गरेर , उसलाई पढाउने शिक्षकहरुसंगको परामर्शमा गर्नु आवश्यक छ / यदि बच्चाको कक्षालाई र पढाइलाई आफ्नो प्रतिष्ठाको बिषय बनाइयो भने त्यसले बच्चाको भविष्यलाई झन् अन्धकार तर्फ़ धकेलिन सक्ने सम्भावना लाइ हरेक अभिभावकहरुले मनन गर्नु जरुरि छ /